Przejdź do treści 
Od 1 lipca 2018 roku wraz z wejściem przepisów dotyczących mechanizmu podzielonej płatności do naszych kont firmowych został stworzony specjalny rachunek VAT, na którym gromadzone są środki w stosunku do których mamy ograniczoną możliwość gospodarowania. Poniżej omawiam kwestie związane z rachunkiem VAT.
Co to jest mechanizm podzielonej płatności (MPP)?
Z dniem wprowadzenia przepisów regulujących mechanizm podzielonej płatności podatnicy VAT (również zwolnieni) w określonych sytuacjach muszą dokonywać płatności za pomocą komunikatu przelewu MPP, który polega na tym, że:
- kwota netto płaconej faktury trafia na zwykły firmowy rachunek kontrahenta
- kwota VAT płaconej faktury trafia na specjalny rachunek VAT powiązany z kontem firmowym kontrahenta
Aby powstał obowiązek zapłaty za pomocą mechanizmu podzielonej płatności (split payment) muszą wystąpić łącznie 3 warunki:
- wartość brutto faktury musi wynosić powyżej 15 000 zł,
- przynajmniej jedna pozycja z faktury zawarta została w załączniku nr 15 ustawy o VAT,
- sprzedawca oraz odbiorca są podatnikami, (tylko płatności firma – firma)
Więcej o mechanizmie podzielonej płatności znajdziesz w artykule – MPP / SPLIT PAYMENT – MECHANIZM PODZIELONEJ PŁATNOŚCI
Co to jest specjalny rachunek VAT?
Specjalny rachunek VAT jest tworzony automatycznie do konta firmowego prowadzonego w walucie polskiej. I jest on w zasadzie subkontem do rachunku rozliczeniowego. Co ważne nie musisz znać i podawać kontrahentom numeru rachunku VAT. W momencie kiedy Twój kontrahent wybierze opcję zapłaty w MPP, to automatycznie kwota VAT zostanie przelana na Twój rachunek VAT.
Jak mówi Art. 62a ust. 3 prawo bankowe: „Dla rachunków rozliczeniowych prowadzonych dla tego samego posiadacza bank prowadzi jeden rachunek VAT, niezależnie od liczby prowadzonych dla tego posiadacza rachunków rozliczeniowych. W przypadku prowadzenia więcej niż jednego rachunku rozliczeniowego dla tego samego posiadacza bank prowadzi, na wniosek tego posiadacza, więcej niż jeden rachunek VAT.” – Czyli, jeśli w danym banku posiadasz więcej niż jeden rachunek firmowy, to tworzony jest tylko jeden rachunek VAT i jest on przypisany do każdego rachunku jaki posiadasz. W sytuacji kiedy potrzebujesz więcej rachunków VAT, musisz złożyć odpowiedni wniosek do banku.
Co ważne jak mówi Art. 62a. ust. 7 Otwarcie i prowadzenie rachunku VAT jest wolne od dodatkowych prowizji i opłat dla banku.
Jak działa rachunek VAT?
Niestety ustawodawca ograniczył nam możliwości korzystania z środków zgromadzonych na rachunku VAT, a co za tym idzie możemy je wykorzystywać tylko na określone cele. Należy zaznaczyć, że co do zasady nie możemy przelać tych środków na zwykłe konto. Jedyną możliwością wybrania środków zgromadzonych na rachunku VAT jest złożenie odpowiedniego wniosku do naczelnika urzędu skarbowego
Wpłaty na specjalny rachunek VAT
To jakie wpłaty mogą zostać dokonane na nasz rachunek VAT określa art. 62b ust. 1 Prawo bankowe, i zgodnie z tym artykułem rachunek VAT może być uznany wyłącznie środkami pieniężnymi pochodzącymi z tytułu:
- zapłaty kwoty odpowiadającej kwocie podatku od towarów i usług, przy użyciu komunikatu przelewu (zapłata przez nabywcę za fakturę)
- przekazania środków między rachunkami VAT w tym samym banku,
- wpłaty kwoty podatku od towarów i usług przez podatnika, o którym mowa w art. 103 obowiązek obliczania i terminy wpłacania podatku i zaliczki ust. 5a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, na rzecz płatnika, o którym mowa w art. 17a płatnik podatku od wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych tej ustawy, przy użyciu komunikatu przelewu
- Zwrotu:
- kwoty odpowiadającej kwocie podatku VAT wynikającego z wystawionej przez podatnika faktury korygującej,
- różnicy podatku przez urząd skarbowy
– przy użyciu komunikatu przelewu,
Wypłaty (obciążenie) specjalnego rachunku VAT
Środki zgromadzone na rachunku VAT, zgodnie z art. 62b ust. 2 prawo bankowe mogą być rozdysponowane wyłącznie na:
- dokonania zapłaty całości lub części kwoty podatku VAT z otrzymanej faktury,
- zwrotu kwoty podatku VAT wynikającego z faktury korygującej wystawionej na rzecz nabywcy,
- uregulowania zobowiązania podatkowego wynikającego z deklaracji VAT oraz odsetek podatkowych z tytułu niedopłaty podatku VAT,
- uregulowania zobowiązania podatkowego z tytułu podatku PIT lub CIT oraz odsetek podatkowych za zwłokę,
- zapłaty składek ZUS,
- zapłaty podatku akcyzowego,
- zapłaty należności celnych,
- zapłaty zobowiązania podatkowego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych,
- dokonania przelewu kwoty podatku VAT, jaka błędnie wpłynęła na specjalny rachunek VAT na rzecz faktycznego dostawcy towarów – jest to sytuacja, w której właściciel rachunku VAT otrzymuje zapłatę za fakturę, której nie jest wystawcą (pomyłka po stronie nabywcy),
- dokonania przelewu zwrotnego kwoty VAT na rzecz nabywcy w przypadku nienależnie otrzymanej płatności,
- dokonania przelewu pomiędzy specjalnymi rachunkami VAT tego samego posiadacza rachunków,
- przekazania kwoty VAT na rachunek wskazany przez naczelnika US w postanowieniu dotyczącym uwolnienia środków zgromadzonych na rachunku VAT,
- przekazania kwoty VAT na rachunek jednostki budżetowej,
- realizacji zajęcia na podstawie administracyjnego tytułu wykonawczego dotyczącego egzekucji należności z tytułu podatku VAT.
Zbiorcze płatności z rachunku VAT
Przepisy zezwalają na sytuację w której w obrębie danego miesiąca możemy zapłacić za pomocą mechanizmu podzielonej płatności zbiorczo. Aby, taka płatność była możliwa musimy łącznie spełnić kilka warunków:
- komunikat przelewu obejmuje faktury wystawione przez jednego kontrahenta,
- w komunikacie przelewu kwota VAT podana została jako suma podatku VAT z tych faktur,
- przelew obejmuje faktury wystawione w tym samym okresie, (okres za jaki płacimy nie może być krótszy niż 1 dzień, ani dłuższy niż 1 miesiąc),
- w komunikacie przelewu pole przeznaczone na podanie numeru faktury zostaje wypełnione poprzez podanie okresu, jakiego dotyczą faktury
Uwolnienie środków z rachunku VAT na wniosek do Naczelnika Urzędu Skarbowego.
Prawo daje nam możliwość złożenia wniosku do naczelnika urzędu skarbowego, w celu uwolnienia środków zgromadzonych na rachunku VAT na wskazany przez nas rachunek rozliczeniowy. Po złożeniu takiego wniosku Naczelnik Urzędu Skarbowego ma 60 dni na wydanie decyzji.
