MPP / split payment – mechanizm podzielonej płatności

Od 1 listopada 2019 r zaostrzono instytucję podatku VAT jaką jest mechanizm podzielonej płatności (MPP) inaczej nazywaną split payment. Od tej pory w określonych sytuacjach przedsiębiorcy dokonujący zapłaty za faktury w trybie przedsiębiorca – przedsiębiorca (b2b), muszą stosować instytucję MPP. Co ważne przepisy mechanizmu podzielonej płatności dotyczą również podmiotów zwolnionych z VAT. Poniżej znajdziesz odpowiedzi na najczęstsze wątpliwości z MPP.

Co to jest mechanizm podzielonej płatności (MPP) / split payment?

Mechanizm podzielonej płatności polega na rozbiciu podczas płatności kwoty płaconej na netto i VAT. W momencie kiedy realizujemy przelew, aby zapłacić za wystawioną od naszego kontrahenta fakturę za usługę bądź towar i wybierzemy opcję zapłaty za pośrednictwem mechanizmu podzielonej płatności – komunikat przelewu MPP, wówczas na rachunek firmowy kontrahenta trafi kwota netto, a na rachunek VAT trafi wartość podatku VAT dla której został zastosowany MPP.

Rachunek VAT jest tworzony automatycznie do każdego konta firmowego, nie musisz znać go, aby wartość podatku VAT związanego z transakcją przelewu trafiła na to konto. Rachunek VAT jest przypisany jako subkonto do rachunku firmowego firmy (bank zakłada go w momencie założenia konta firmowego), a zatem wystarczy znać rachunek firmowy kontrahenta i wybrać komunikat MPP.

Kiedy mamy obowiązek stosować mechanizm podzielonej płatności – MPP?

Zastanawiasz się pewnie kto i kiedy musi zastosować mechanizm podzielonej płatności. Już śpieszę z odpowiedzią!

Co do zasady mechanizm podzielonej płatności mogą stosować wyłącznie podatnicy VAT (nie tylko czynni podatnicy! – wszyscy podatnicy, czyli również zwolnieni), którzy opłacają transakcje krajowe w PLN. W zależności od rodzaju towarów jakie kupujesz i od wartości brutto faktury ogółem mechanizm podzielonej płatności jest dobrowolny lub obowiązkowy.

Mechanizmu podzielonej płatności nie stosujesz, jeśli:

• Kupujesz jako osoba prywatna (nie prowadzisz działalności gospodarczej)
• jesteś przedsiębiorcą, który otrzymuje faktury bez kwoty podatku VAT np. od podatników zwolnionych z VAT,
• rozliczasz się gotówką lub za pomocą karty

Obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności.

Kiedy jesteś podatnikiem VAT (dotyczy wszystkich przedsiębiorców zarówno czynnych jak i zwolnionych z podatku VAT) i kupujesz towary bądź usługi na kwotę ogółem powyżej 15 000 zł brutto oraz na fakturze znajdują się towary bądź usługi zamieszczone w załączniku nr 15 do ustawy VAT (na fakturze wystarczy, aby znajdował się tylko jeden towar bądź usługa zamieszczona w załączniku nr 15 do ustawy VAT), taką transakcję masz obowiązek opłacić za pomocą komunikatu MPP.

Zatem, musisz zastosować MPP, nawet gdyby na fakturze znajdował się jeden towar bądź usługa objęta załącznikiem nr 15 do ustawy VAT, a ogół transakcji opiewał na kwotę powyżej 15 000 zł brutto. Wtedy możesz zapłacić za pomocą komunikatu MPP całość faktury, lub zapłacić za pomocą mechanizmu podzielonej płatności tylko za towar bądź usługę zamieszczoną w załączniku nr 15, a pozostała kwotę zapłacić normalnie na rachunek bankowy kontrahenta.

Odwracając sytuację, jeśli kupisz towar lub usługę który objęty jest mechanizmem podzielonej płatności czyli znajduje się w załączniku nr 15 ustawy VAT, a wartość brutto faktury będzie wynosić poniżej 15 000 zł – w takiej sytuacji nie musisz płacić za pomocą MPP.

Przykładowe towary i usługi ujęte w załączniku nr 15 do ustawy VAT:

– dostawa płyt, arkuszy, folii i pasów z tworzyw sztucznych, wszelkiego rodzaju wyrobów ze stali, srebra, złota, aluminium, miedzi, elektronicznych układów scalonych, komputerów, dysków twardych, telefonów, telewizorów, aparatów fotograficznych i kamer cyfrowych, części do silników spalinowych, różnego rodzaju odpadów i surowców wtórnych, paliw, a także usługi budowlane i sprzedaż detaliczna części samochodowych.

Dobrowolny mechanizm podzielonej płatności.

W pozostałych sytuacjach, zawsze możesz dobrowolnie zastosować mechanizm podzielonej płatności, i zapłacić wartość podatku VAT na specjalny rachunek kontrahenta.

Jak płacić za pomocą mechanizmu podzielonej płatności?

Na wstępie należy zaznaczyć, że aby zapłacić za pomocą mechanizmu podzielonej płatności musimy posiadać rachunek firmowy (nie ma możliwości zapłacić za pomocą komunikatu MPP, ze zwykłego osobistego rachunku bankowego). A wiec może zdarzyć się sytuacja, że w momencie dokonania zakupu towarów zawartych w załączniku nr 15 ustawy VAT i wartość brutto przekracza 15 000 zł będziemy zmuszeni takowy rachunek firmowy założyć.

Następnie, należy sprawdzić czy rachunek kontrahenta znajduje się w wykazie podatników VAT, czyli tak zwaną biała listą podatników VAT. – W tym wykazie znajdują się zgłoszone do celów prowadzenia działalności gospodarczej przez kontrahenta jego rachunki firmowe. Jeśli, odnajdziemy w tym wykazie rachunek kontrahenta, spokojnie możemy dokonać płatności w MPP, w innym wypadku należy skontaktować się z kontrahentem i zweryfikować podawany przez niego numer bankowy. Jeśli zlecisz przelew w MPP kontrahentowi, który podał na fakturze numer rachunku osobistego (ROR), przelew wróci na Twój rachunek firmowy.

Pamiętaj! Jeśli to ty jesteś sprzedawcą (w tym przypadku czynnym podatnikiem VAT), upewnij się, że na fakturze widnienie Twój prawidłowy numer rachunku firmowego. Jeżeli nie posiadasz rachunku firmowego (czyli rachunku bankowego i rachunku VAT – który jest tworzony automatycznie przez bank w momencie założenia rachunku firmowego, nie będziesz mógł przyjmować płatności za faktury / transakcje objęte obowiązkowym MPP, a co za tym idzie sprzedawać tych towarów.

Jeżeli sprawdziliśmy numer bankowy kontrahenta możemy przystąpić do płatności.

Podczas dokonywania przelewu należy w odpowiednim polu zaznaczyć komunikat przelewu MPP.

Wpisujesz w nim:

• kwotę podatku VAT (lub część),
• kwotę sprzedaży brutto (lub część),
• numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność. Jeżeli płatność dotyczy zaliczki na poczet dostaw towarów bądź usług – w miejscu numeru faktury wpisujesz zwrot „zaliczka”. Jeżeli płacisz za więcej niż jedną fakturę, to w miejscu numeru faktury wpisujesz okres, z którego pochodzą faktury. Nie może być krótszy niż jeden dzień
• i dłuższy niż jeden miesiąc.
• NIP dostawcy.

Co jeśli nie zapłacimy w mechanizmie podzielonej płatności?

Sankcje dla sprzedawcy

Jeśli sprzedawca dokonuje dostawy towarów lub świadczenia usług czynności wykazanych w załączniku nr 15 ustawy o VAT i kwota brutto faktury przekracza 15 000 zł musi na fakturze umieścić adnotację „mechanizm podzielonej płatności” – ma to na celu poinformowanie nabywcę o obowiązku zapłaty za pomocą tego mechanizmu.

Na podstawie art. 106e ust. 12 ustawy VAT, w przypadku stwierdzenia ze podatnik nie zamieścił adnotacji na fakturze, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego, ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku przypadającej na dostawę towarów lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 ustawy VAT, na tej fakturze.

Od powyższej sankcji można się uchronić poprzez 2 wyjątki:

• dodatkowego zobowiązania podatkowego nie stosuje się do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe, albo przestępstwo skarbowe.
• dodatkowego zobowiązania nie ustala się w przypadku, gdy pomimo braku zamieszczenia adnotacji na fakturze „mechanizm podzielonej płatności”, nabywca usługi pomimo tego faktu zapłaci nam w komunikacie MPP kwotę podatku odpowiadającą wartości towarów lub usług ujętych w załączniku nr 15 ustawy VAT.

Sankcje dla nabywcy

W przypadku nabywcy możemy mieć do czynienia z dwoma rodzajami sankcji z tytułu nie zapłacenia za pomocą komunikatu mechanizmu podzielonej płatności.

Sankcja VAT

Jeżeli podatnik nie zapłaci w MPP kwoty odpowiadającej wartości towarów bądź usług, które wykazane są w załączniku nr 15 ustawy VAT (w przypadku, gdy całość faktury opiewa na kwotę powyżej 15 000 zł), naczelnik urzędu skarbowego, bądź naczelnik urzędu celno-skarbowego, może ustalić dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 ustawy VAT, które wykazane są na fakturze.

Od powyższej sankcji można uchronić się poprzez 2 wyjątki:

• dodatkowego zobowiązania podatkowego nie stosuje się do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe, albo przestępstwo skarbowe,
• dodatkowego zobowiązania nie stosuję się, jeżeli dostawca lub usługodawca rozliczył całą kwotę podatku wynikającej z faktury, która została zapłacona z naruszeniem MPP.

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą (pierwsza kropka) ponoszą za to wykroczenie odpowiedzialność przewidzianą w kodeksie karnym skarbowym i może otrzymać grzywnę w wysokości do 720 stawek dziennych.

Sankcja w podatku dochodowym

W przypadku jeżeli na fakturze jest zawarta adnotacja ”mechanizm podzielonej płatności” i ta adnotacja umieszczona jest na fakturze zasadnie (czyli faktura opiewa na kwotę brutto powyżej 15 000 zł, i zawiera towary bądź usługi umieszczone w załączniku nr 15 ustawy VAT), a podatnik nie zapłaci za pomocą komunikatu MPP, kwota netto odpowiadająca wartości towarów lub usług ujętych w załączniku nr 15 ustawy VAT nie może stanowić kosztów uzyskania przychodu.

Odwracając sytuację, jeżeli podatnik wystawiający fakturę powinien umieścić adnotację MPP a tego nie uczyni, a nabywca z powodu braku adnotacji nie zapłaci za pomocą komunikatu MPP (mimo że faktura opiewa na kwotę powyżej 15 000 zł brutto i zawiera towary bądź usługi ujęte w załączniku nr 15 ustawy VAT), nie obowiązuje nabywcy sankcja z tytułu podatku dochodowego.